Utuh Karinyum Si Naga Hirang 02
Duwa
Parak tangah hari hudah.
Buhan Kampung Dadap inda balisah jua mahadang-hadang. Gawian nang paling kada
nyaman jar urang yatu mahadang. Apalagi nang dihadang ni tamasuk ancaman atawa
bahaya. Caka nang dihadang hadangankah, kawa jua disumbalih. Ni kada, nang
dihadang buhan bagal Utuh Bular nang hudah takanal sabanua lima di Hujung
Tanah.
“Ajin
buhannya tu manggaratak kita haja?” jar Utuh Pintit lawan Su Anjang.
“Kada
tahu jua aku,” jar Su Anjang. “Tagal digaratak atawa kahada, kita tatap
basiap-siap hulu. Kada salahnya jua luku?”
“I’ih
pang,” jar nang lain u’unggutan.
Matahari
sasain lingsir ka barat. Buhannya ada nang hudah inda manguapan imbah tuntung
makan kakanyangan.
“Ai,
buhan ikam jangan guringanlah?” jar Su Anjang maliyat buhan kampung inda
manguliyatan. “Jangan aku haja nang disuruh mahawasi musuh. Samantang aku nang
diangkat jadi kaamanan, buhan ikam ni handak manyarahakan samunyaan ka aku.” Su
Anjang inda manggarunum wan manciling-cilingnya.
Cagatan
mata bubuhannya imbah maliyat Su Anjang manciling kaya itu. Takutan jua
buhannya kaluku dilapaw inya. Bacakut papadaan am ngarannya. Musuh balum
kaliyatan bandanya, hudah bakalahi papadaan, lucu luku ngarannya?
Sakira
kada muyak, buhannya lalu ai mancari pandiran. Busu Rungung laluai mamulai
pandiran. Banaran pang hidung sidin rungung, tagal mun mancium bau, harat
banar. Amun jauhnya saratus dapa ha, sidin kawa maminandui bau awak urang,
bujur urangnya kada kaliyatan matan jauh. Itu pang kalabihan sidin.
Lalu
sidin bakisah lawan kisah sidin wayah anum. Kaya nia kisahnya. Wayah anum sidin
kada rungung pang. Muha sidin tamasuk langkar jah wayah anum naitu. Hidung
sidin masih ada, baluman rungung nang kaya wayahini. Ngaran sidin gin bagus,
Utuh Kapayuan. Marasa muha langkar, Utuh Kapayuan lalu kada ingat diri. Inya
jadi lalakian liur baungan. Gawiannya ka bibinian haja. Bilang kada kahitungan
lagi bibinian nang kawa dibisa’inya. Hanyut tu pang di ragapan atawa
diikupannya.
Mun
hudah takumpulan lawan kakawanannya, bah..., harat banar tupang kisah Utuh
Kapayuan. “Buhan ikam nilah, amun mancari bini, cari ka banua lain haja, jangan
di banua kita naini,” jarnya sawatu hari pas takumpulan di warung Uma Andut.
“Kanapa
garang,” jar Utuh Pintit nang wayahitu masih baumur salawi tahun. Masih bujang
inya.
“Sabarataan
bibinian di banua kita ni hudah bakasku. Buhan ikam kada hakun luku bibinian
bakas?”
“Uma,
cakahnyalah ikam ni,” jar Utuh Pintit inda sarik. Sualnya inya hudah balarangan
lawan bibinian kampungnya saurang.
“Kada
parcaya lih, ikam...?” jar Utuh Kapayuan lawan Utuh Pintit. “Nah, kaya nia
haja, kita bataruh. Amun aku kalah, ikam kubari’i utasku nang baapuah nia.
Tagal amun ikam nang kalah, bariakan jua utas ikam nang harat banar mangariyaw
iwak tu, kaya apa?”
“Napa
garang taruhannya?” jar Utuh Pintit maanyaki.
“Buhan
ikam tahu haja luku, hidungku ni harat banar mancium?”
“I’ih.
Bilang sakampungan ai hudah tahu kalabihan ikam tu. Bau urang kada mandi
saminggu lawan bau urang nang kada mandi lapan hari haja ikam kawa manangguhi,”
jar Utuh Acut nang wayah hitu masih anum jua. Baluman jadi pambakal kaya wayah
nia pang.
“Nah,
kaya nia taruhannya. Ikam cari haja bibinian nang inda kijil, inda lamis, inda
lanji atawa inda napakah lagi nang ada di banua kita naini. Lalu ikam japai
katiaknya, asal imbah tu jangan dibasuh, aku kawa manangguh, nang di tangan
ikam tu bau katiak siapa, musti kawa kutangguh?”
“Banarankah?”
jar Utuh Pintit panas banar hatinya mandangar tantangan nang kaya itu.
“Banaran?”
jar Utuh Kapayuan.
“Ayuha.
Cup hudahlah taruhan kita? Pukunya mun ikam kalah, utas ikam gasan diaku, tagal
bila aku nang kalah, biarai utasku gasan diikam.”
“I’ih,
cup hudah,” sahut Utuh Kapayuan. Lalu buhannya asing-asing malumu tunjuk tanda
taruhan nitu hudah asi, kada kawa kada jadi lagi.
Ari itu
jua lalu ai Utuh Pintit mancari bibinian nang kira-kira suah digandaki lih Utuh
Kapayuan. Imbah kawa mambisa’i atawa marayunya, tunjuknya kawa manculit katiaknya.
“Nah, ni
bau katiak siapa?” jar Utuh Pintit imbah sampai di hadapan Utuh Kapayuan nang
hudah manunggu’i inya di warung Uma Andut.
“Balum
ikam masuk ka halaman warung Uma Andut ni, aku hudah tahu nang ikam japai tu
katiak siapa. Tuti hudah kupadahakan lawan buhan inya ni, iya luku? Padahakan
Cut, tuti kusambat bau katiak siapa?” jar Utuh Kapayuan lawan Utuh Acut.
“Jar
Utuh Kapayuan, nang ikam japai tu katiaknya si Diyang Itit, bujurlah?”
Takajut
banar Utuh Pintit mandangar jawapan Utuh Acut. Asa kada parcaya inya. Sualnya
jawapan nitu pas banar. “Ikam mauntilku tuti luku, nih?” jarnya lawan Utuh
Kapayuan.
“Matan
baisukan aku batajak di warung Uma Andut ni haja lawan bubuhannya ni,” jar Utuh
Kapayuan. “Amun ikam kada parcaya, takuni haja!”
“I’ih,
inya matan baisukan di sia haja lawan buhan kami, kada ka mana-mana,” jar Utuh
Acut.
“Mun
kaya itu hadangi, aku baluman maaku alah,” jar Utuh Pintit lalu kaluar matan
warung Uma Andut. Inya handak mancari bibinian pulang gasan manjapai katiaknya
haja. Sapananakan nasi, mancungul pulang Utuh Pintit. Balum inya masuk ka
halaman, hudah bakuriakan buhannya.
“Nang
ikam japai tu katiaknya Aluh Ilan!” jar buhannya tatawaan.
Babulik
pulang Utuh Pintit mancari bibinian nang lain. Sapuluh kali japai, sapuluh kali
jua kawa ditangguhi Utuh Kapayuan. Uma, panas bangat hati Utuh Pintit. Kaya apa
ma’alahakan Utuh Kapayuan. Amun inya alah, inya am, pacang tarabang utasnya ka
wadah Utuh Kapayuan. Padahal utasnya tu apuahnya harat banar. Amun dibawa
maunjun, inya pamatukan banar, makanya inya kawa bacari gasan makan lawan
gawian maunjun haja. Utuh Pintit mancari akal.
Parak
puhun kamarian, datang ai pulang inya ka warung Uma Andut. Matan jauh buhannya
masih kaliyatan haja di warung. Tagal kada kuriakan lagi. Utuh Pintit kurihing-kurihing
ha maliyat nang kaya nitu. “Pasti kada kawa lagi inya manangguhi,” jarnya
manggarunum saurang.
Sampai ka warung, diliyatnya Utuh kapayuan
masih hingut-hingut haja mancubai mancium bau katiak siapa nang dibawa Utuh
Pintit tu.
“Cium ha
situ sampai tuha!” jar Utuh Pintit tatawa sambil tatap haja maacungakan
tunjuknya. “Ayu, tangguhi, ni bau katiaknya siapa? Nang jalas lain barang
hanyar. Ni barang lawas jua....” Utuh Kapayuan tadiam. Inya tarus haja
hingut-hingut. Diingkutinya tunjuk Utuh Pintit. Diparakinya mancium. Tatap inya
kada kawa manangguh. Sampai digatukakannya tunjuk Utuh Pintit ka hidung, tatap
kada kawa mangatahuani, bau katiaknya siapa nitu?
“Baunya
nia, kaya tahi lancung....,” jar Utuh Kapayuan inda handak muak. “Ikam dusta
luku nih, nia lain katiaknya bibinian nang suah jadi gandakku?”
“Sumpah.
Ni katiaknya bibinian nang suah jadi gandak ikam jua. Gumkah?”
“Hadang
hulu,” jar Utuh Kapayuan kada hakun gum. Mun inya gum, malayang am utasnya nang
kawa maulah bibinian karindangan lawan diinya. Ari parak kadap, Uma Andut
handak tutup hudah.
“Gum
haja hudah, Utuh Kapayuan ai,” jar buhannya.
“I’ih,
gum hajalah? Ari hudah kadap nah. Aku baluman mandi,” jar Utuh Pintit.
Ari
sasain kadap. “Ayuha, gum hudah,” jar Utuh Kapayuan manyarah. “Katiak siapa
garang nang baunya kaya ini?”
“Ni
katiaknya Diyang Iyun,” jar Utuh Pintit kakarinyum.
“Katiaknya
Diyang Iyun kada inya kaya iniah baunya,” jar Utuh Kapayuan kada tarima.
“Sumpah
nah. Ni bujur katiaknya Diyang Iyun. Tagal parahatan aku ka sia, aku tarubuh
takait akar. Tunjukku nang babau katiaknya Diyang Iyun ni pas banar tacucuk ka
tahi lancung. Aku asa kulir mancari bibinian baasa. Kupikir kucuba’i hulu, kawa
kada ikam manangguh bau katiak nang hudah tacampur ni? Hahahahaha....”
“Bungul
banar ikam, ni,” jar Utuh Kapayuan manyumpah-nyumpah marasa dibunguli Utuh
Pintit. “Tahi lancung diciumakan lawan urang, talalu banar ikam ni!”
“Tiwas,
ikam bapandir cakah banar pang!” jar Utuh Pintit kada asa basalah.
“Mun
kaya ini kada jadi ai kita bataruhan lah? Ikam ikar pang!”
“Tasarah
haja,” jar Utuh Pintit. “Nang jalas aku hudah puas, kawa mampakalah ikam! Cari
haja di dunia ni, asanya kadada urang nang hakun mahingut-hingut tahi lancung
sampai tapalit-palit ka hidung.”
“Bungulll....”
Lalu
imbahitu, kalakuan Utuh Kapayuan tatap haja. Inya katuju mambibinian. Nang
ngarannya nasip, kada salawasan pang urang tu sanang tatarusan. Kalakuan Utuh
Kapayuan nang katuju mamainakan bibinian tu, maulah banyak bibinian nang sarik
marga sakit hati. Ada saikung nang dandam banar lawan Utuh Kapayuan marga
pamuda nitu kada mau batanggungjawap pas inya batianan.
Rahatan
Utuh Kapayuan guring, hidung pamuda nitu dihirisnya lawan lading nang sing
landapan. Napang ada, baluang ai hidung Utuh Kapayuan. Inya jadi rungung.
Muhanya kada langkar lagi. Mulai nitu ai inya lalu digalari urang Utuh Rungung.
Lalu pas hudah tuha dikiyaw lih buhan nang anum lawan ngaran Busu Rungung,
sampai wayahini.
Mandangar
kisah pamulaan, bilang tatawaan pang buhannya mandangar, tagal pas mandangar
kisah paampihan. asa maras jua urang lawan sidin. Tadiaman buhannya satumat.
Asa kada nyaman jua luku Busu Rungung maliyat buhannya balaluan hinip pas
mandangar kisah sidin nang paampihannya jadi sadih.
“Ayu
tangguhi.... Nang datang ni kaina, umpat kada Utuh Bularnya?” jar sidin lawan
nang lainnya maampihakan hinip.
“Mun
ngarannya pahuluakannya (pamimpinnya), nyata ai musti umpat manyarang,” sahut
Undung. “Mun kada umpat anak buah manyarang, baik kada usah jadi pamimpin.”
“Mun
inya umpat jua manyarbu kampung kita ni, aku batampah badahulu lah? Aku kaina
nang malastik matanya nang kanan tu sakira picak, nyaman inya kada kawa maliyat
salawasan,” jar Utuh Anau inda harat.
“Bah
samantang bidik situlah malastik burung,” jar Utuh Latat takurihing.
“Nah,
itu am gunanya kaahlianku naini,” jar Utuh Anau. “Kaina mun Utuh Bular hudah
datang, bagian mana nang handak dilastik? Ikam suruh aku malastik matanya,
kulastik matanya. Ikam suruh aku maunting palirnya, pasti kuunting palirnya.”
Tatawaan urang mandangar Utuh Anau bapandir kaya itu. Tagal urang mimang maakui
pamuda tu bidik banar amun sual lastik malastik.
“I’ih
nitu amun kawa ikam malastiknya. Utuh Bular tu kada sambarangan urangah,” jar
Su Anjang umpat bapandir. “Inya tu banyak baisi kajian lawan harat main. Batu
lastik ikam tu mun kada gancang banar malastikakan, bisa kawa ditangkapnya
tahulah?”
“Banarankah?”
jar Utuh Anau inda kada parcaya.
“Nah,
buhan ikam ni urang biasa pang. Kada suah balalah ka jagat pandikar,
wadahnya urang bakalahi lawan babunuhan bilang saban hari. Nang ngarannya urang
jagat pandikar tu, buhan ikam tahulah, mun hudah baisi kajian tinggi
banar tu, inya sakali malapaw, batu nang kaya hadangan gin rahai jadi galapung.
Sakali inya baluncat kawa sampai ku pucuk puhun, amun inya bukah, kaya kilat
tupang lajunya, amun sakali manabas puhun, bisa salajur pagat lapan...!”
“Uma,
uma, banaran nang kaya itu haratnya?” jar bubuhannya bilang kadada nang
parcayanya lawan pandiran Su Anjang.
“Buhan
ikam ni kaya aku rancak baluhaw haja lawan buhan ikam,” jar Su Anjang inda sarik
buhannya kada parcaya.
“Lalu
kaya itulih haratnya Utuh Bular tu?” jar Utuh Anau.
“Kada
jua pang. Tagal nang ngarannya urang jagat pandikar, pasti ai inya baisi
kajian nang kawa diandalakan hagan mahadapi urang banyak. Ibarat dikarubuti
salawi ikung gin masih kawa haja maalahakan diurang.”
“Manurut
pian, kira-kira bisalih inya malapasakan batu lastik ulun ni?” jar Utuh Anau
inda kaliyatan rambang jua.
“Bisa
ai. Amun kada kawa jua malapasakan batu lastik ikam, bisa ai salajur
ditangkapnya batu lastik ikam tu, imbah tu dibulikakannya ka ikam,” jar Su
Anjang. “Tagal nang panting kita hadapi hulu musuh nang datang. Jangan alah
amun balum bahadapan lawan urangnya.” Su Anjang maangkitakan sumangat urang.
“Banaran
nitu, Su ai,” Utuh Karinyum umpat bapandir. “Kita liyati kanyataannya hulu.
Amun musuh babanaran harat, kita majui sabarataan. Saikung musuh kita hadapi
balima atawa basapuluhkah. Asanya duwa tangan kada kawa jua luku mahadapi
sapuluh atawa duwa puluh tangan?” Samunyaan u’unggutan ha mandangar ucapan Utuh
Karinyum nang maulah sumangat timbul.
“Nah
nitu saku?” Utuh Pintit bakakajutan bakuciak. Samunyaan maitihi ka muhara
kampung. Cagatan mata bubuhannya tu pas maliyat kacungulan urang matan muhara
kampung.
Jumblahnya
pas salawi ikung. Di tangan buhannya tu baganggaman ha parang, mandau wan
padang. Ciraratan pas kana pancaran matahari. Bah musti landap banar gaman
buhannya tu. Bisa kawa hagan malalarap janggut atawa bulu batis saku. Asa
takibar jua sumangat buhan Kampung Dadap maliyat gaman ciraratan nang kaya
nitu. Napang, amun maliyati ka gaman saurang, inda banyak nang batagaran hudah.
Nang putihnya cuma nang landapnya haja. Tu gin diasahnya hanyar baisukan tuti,
bahahancapan ha pulang.
Di muka
urang nang datangan tu, nang mahuluakan, kaliyatan saikung nang panjang basar
kaya Su Anjang. Inya bakuda saurangan. Kudanya inda halus ha dapat awaknya nang
sing ganalan tu. Kuda Sungkai luku nang dibawanya tu. Inda lucu ai
kaliyatannya, napang mun inya kada bajajak di kajajakannya, musti batisnya tu
santuk ka tanah! Yakin nah! Matanya nang kiwa bular kaliyatan putihnya haja.
Kada usah ditakuni lagi gin urang kampung hudah kawa manangguhi, nini pang nang
bangaran Utuh Bular , pamimpinnya buhan bagal nang takanal di banua lima.
“Siirrrrr.....!”
Kadangaran bunyi mandisir kaya minyak lamak hudah panas dirinjing. Buhannya
lakas maningawan ka siwara nang mandisir tu. Pas diliyati, salawar Utuh Kayap
basah. Sakalinya inya takamih di salawar marga katakutanan.
“Bah,
iya pang. Kalah sumangat badahulu,” jar Su Anjang kada kawa manahani
kurihingnya. Nang lain gin karinyuman. Handak tatawaan asa kada baik amun
kaadaannya nang mancangkam kaya itu. “Ayu, ha, mundur haja ikam Tuh ai. Ganti
hulu salawar,” jar Su Anjang asa maras jua inya lawan pamuda tu. Kada disuruh
duwa kali, lakas pada kilat Utuh Kayap bukah ka ampah rumahnya.
“Buhan
ikam basasadia haja di sia lah?” jar Su Anjang. “Nang harat malastik,
barunding, nang mana nang handak diunting sakira jangan sakira sama
untingannya. Amun Utuh Bular kada usah ah hulu diunting-unting. Inya bagianku
haja. Aku haja saurangan nang mahadapinya. Aku handak manukui buhannya tu hulu,
kaluku kawa haja badamai.”
Saurangan
Su Anjang bajalan mahadapi garumbulan bagal Utuh Bular. Utuh Karinyum asa kada
nyaman jua. Bujur Su Anjang inda cakah banar, kaya inya haja nang paharatnya.
Inya mauntil Su Anjang di balakang kada talalu parak tagal kawa haja batindak
amun Su Anjang parlu digani’i kaina.
“Haw,
niakah nang jagawnya di kampung sia?” jar Utuh Bular batakun ka Su Anjang.
“Iya ai
Katua ai,” jar anak buahnya nang pas di balakangnya. “Urang nitu nang mambunuh
si Adut.”
Su
Anjang maitihi urang nang baucap tu. Ingat ai inya, nitu am urang nang bukah
mancicing maliyat kawannya ditimpasnya wayah handak manggawi bibinian Kampung
Dadap.
“Lalu
urang anum nang di balakangnya tu pang siapa?”
“Mun
nitu kada tahu am diaku, katua ai.”
Su
Anjang maningau ka balakang. “Aku ni muridnya Su Anjang,” jar Utuh Karinyum
baluhaw lawan Utuh Bular. “Mun mahadapi buhan ikam, kada usah paguruannya gin
nang maju hulu, aku nih muridnya haja hulu nang maju. Buhan ikam ni ha, malawan
aku saurang gin amun tantu manang, apalagi malawan paguruku Su Anjang naini.”
Asa ganal baju Su Anjang mandangar ambungan Utuh Karinyum.
“Kabalujuran,”
jarnya dam hati. “Aku handak maliyat hulu, kaya apa kaharatan Utuh Bular ni.
Mun inya bakalahi lawan Utuh Karinyum, kawa jua aku manakar kamampuan
saurang....”
“Bungul!
Bangsat! Bilahung karing! Waluh bajarang! Kantut tahi babanam! Tambuk banar
ikam ni!” Utuh Bular bamamai. Saraba susumpahan takaluar matan muntungnya.
“Ikam ni kaya urang nang hudah lawas ha hidup di dunia ni. Barapa garang umur?
Hingus haja balum lawas karing saku handak manantang diaku nang hudah banyak
makan asam uyahnya jagat pandikar Hujung Tanah nia.... Kada kawa kuingat
lagi, tahulah ikam, barapa ikung hudah nang tajangak di tanganku naini? Aku ni
tamasuk tukuh lumampah hirang (aliran hirang) nang ditakutani urang lawan
dimalui urang, tahulah ikam?
Tukuh
lumampah kujur (aliran lurus) nang kaya Busu Ibak nang bajanang Pandikar Halang
Kancana (amas) haja kada wani macam-macam lawan diaku. Ikam nang masih bau
kancur naini handak malawan diakulih? Kada sayangkah ikam lawan nyawa. Kada
manyasalah? Balum babini handak mati hudah? Umpat diaku haja ikamlah? Kaina
kuangkat jadi murid. Kulajari ikam sagala macam kajian. Mulai kaji kataguhan
sampai kaji ka bibinian. Handak barapa kaina ikam babini? Sapuluh? Asal ikam
sanggup malayani, kawa ikam kumpulakan ka sapuluhnya bini ikam tu sarumah haja.
Nitu haratnya kajianku.”
“Jauhakan
bala aku maangkat ikam jadi guru,” jar Utuh Karinyum. “Biar ikam balik, aku
nang handak ikam angkat jadi guru ikam gin, kada sudi aku!”
“Bangsaaaat,
jarku!” Utuh Bular kada kawa manahani sariknya. Inya bakuriak sing nyaringan.
Siwaranya kada sambarangan siwara, tapi siwara nang digampiri lawan kajian.
Napang ada, asa mandibar ha dada buhan kampung kaya digandah lawan gada
mandangar siwara sing hangkuian nitu. Su Anjang nang taparak pada urang kampung
nyata banar marasa akan pangaruh siwara tu. Kada sadar inya taundur duwa ingkang.
Inda jujuriring ha inya badiri. Takajut inya. Banaran haja pang inya harat
main, tagal inya kada suah balajar kajigancang atawa nang ngarannya tanaga
dalam tu. Inya balajar kuntaw cuma luarnya haja, isinya kada!
Lakas ai
Utuh Karinyum maju ka muka. Lalu inya pura-pura wahin. “Wahhhh, hinnnn!” jarnya
sasambil manggampiri lawan kajigancangnya sakira siwara Utuh Bular kada pati
bapangaruh lawan urang kampung.
Nah,
lalu ai bagantian pulang. Imbah mandangar Utuh Karinyum wahin, anak buah Utuh
Bular pulang nang asa digandah lawan gada dadanya. Ni kada alang-alang lagi,
ada nang tajungkang, ada nang jajarunjung sambil maingkuti ka dada. Kuda Utuh
Bular gin takijat banar sampai maangkat batisnya nang muka. Lakas ai Utuh Bular
mancapil matan kudanya.
Utuh Bular
takajut banar. Kada disangkanya Utuh Karinyum nang masih anum nitu hudah
baisian kajigancang nang liwar haratnya. Caka kada maliyat saurang, inya pasti
kada parcaya. Madai haja pang wani mahadapi inya baduduwaan haja lawan gurunya.
Inya mangira Su Anjang gurunya Utuh Karinyum.
“Bai,
sakalinya baisian jualah ikam nia? Madai haja wani mahadangi buhan diaku
baduduwaan haja. Amun muridnya haja nang kaya nia, dimapa gurunya? Pasti harat
lagi.”
Lalu
Utuh Bular manyuruh anak buahnya manyarang Utuh Karinyum. Langsung balima
manyarang pamuda tu. Lima ikung bagal tu bakuciak sing hangkuian sakira
sumangat Utuh Karinyum pajah sambil mailayakan parang lawan mandau nang
mancirarat. Utuh Karinyum kada handak buhan kampung jadi kurban. Inya bapikiran
sabalum buhan kampung disarang, baiknya inya saurang hulu nang mahadapi buhan
bagal tu. Maka am inya langsung mangaluarakan kamampuan anggitnya.
Inya
lalu mangaluarakan Jurus Naga Sakti Malancar nang maulah kalima buting
timpasan musuhnya kadada nang kananya. Balum sampat musuhnya mamutar gaman,
inya manarusakan lawan Jurus Naga Sakti Mahambatakan Buntut.
“Bukkk,
bukkk!” Lima kali bunyi kalabukan, lalu diumpati bunyi kuciakan taakai. Ibarat
urang balum habis mahajan, tahi masih tagantung di burit, kalima bagal tu hudah
tapulantingan disipaki Utuh Karinyum. Kuda haja saku kalah sipakannya. Napang,
imbah kana sipaki Utuh Karinyum di landau, buhannya tu kada kawa bangunan lagi.
Dadaruduh ha kasakitan sambil mamingkuti landaunya. Mun kada patah, pasti
tulangnya bancar tu.
Batambah
takajut Utuh Bular maliyat anak buahnya takipayan saduwa jurus haja. Habang
hirang muhanya. Asa ditapas haja muhanya. Sualnya hanyar naini inya tatamui
alah lawan diurang.
“Ikam ni
lah. Kucancang awak ikam ni. Ayu sarang sabarataan. Hancurakan kampung nia!
Bunuhi lalakiannya. Kumpulakan bibiniannya. Nang tuha-tuha, tamasuk nini-nini
kada usah, cuwali ada nang handak!” jar Utuh Bular kasasarikan.
Kada
disuruh duwa kali, anak buah Utuh Bular nang tatinggal sangang walas nitu
basadinan manyarang urang kampung nang hudah basadia.
Utuh
Bular saurang langsung ai mahadapi Utuh Karinyum. Su Anjang maliyat urang
bukahan ka ampah kampungnya lakas mahadang. Maliyat Su Anjang nang panjang
basar kaya katuanya, banyak nang maliyungakan. Asa takibar jua luku sumangat.
Baik mamilih urang kampung nang balum tantu bisa bakalahi, jar buhan bagal tu
dam hati. Tagal Su Anjang kada hakun ah maliyatakan urang kampungnya diajar
urang. Nang paling pambalakangan kawa dihadangnya.
“Ayu,
handak bukah ka mana lagi?” jarnya manciling-ciling. Matanya kaya handak
maluncat kaluar ha. Maginnya ai urang nang dihadang tu inda lamah lintuhut.
“Iiii,
napa ikam?” jar urang tu balagu inda babanciran. “Aku kada handak malawani ikam
ti. Aku handak mancari urang kampung haja. Kasi ka pinggir nah ikam.”
“Bungulll.
Bancirkah ikam?” jar Su Anjang sarik. “Mun bakalahi tu jangan bapilih! Lawani
nang ada di hadapan haja! Nih tangkis parangku nia!”
“Iiii
ikam ni. Urang kada mau bakalahi lawan ikam napa sarik?” jarnya sambil
malapasakan timpasan Su Anjang.
“Nih
lagi, haw kawalah malapasakan? Ini pang lagi!?” Sakalinya urang nang pina
babanciran tu harat jua bakalahi. Timpasan Su Anjang luput tarus. Maginnya ai
Su Anjang batambah sarik. Apalagi nang dilawani urangnya pina babanciran
nangitu.
Maliyat
walung walas urang manyarbu ka ampah buhannya, urang kampung maambil hinak
sakira sumangat batambah. Utuh Anau manjuhut lastiknya. Inya maunting bagal
nang pamukaan. Nang diunting kapalanya, pas mata haginya. “Tassss! Akayah!”
Urang nang pamukaan tu langsung takuciak maingkuti mata haginya nang balubang
kana batu lastiknya Utuh Anau. Darah mancurat matan lukanya. Inya kakalupuk
kaya urang kana balawa.
Utuh
Latat kada mau kalah. Inya umpat maunting jua. “Tass!” Tagal untingannya luput.
Inya handak maunting gigi bagal nang juhing takaluar tagal mandisit haja di
higa pipinya.
“Uiii,
uyuh ui. Kada bidik sakalinya,” jar si Juhing sambil tarus bukah ka arah
buhannya tu mailai-ilayakan parangnya. “Aduh!” Balum habis inya baucap,
muntungnya asa baangin. Dijapainya ai giginya nang juhing, sakalinya kadada
lagi. Kaduwanya patah dilastik Utuh Anau. Maka patah langsung mancirup masuk ka
karungkungannya lawan batu-batunya tataguk. Si Juhing hahalulung kasakitan
lawan kasadakan. Parangnya talapas lalu bukah kada tahu arah lagi. Bubuhan
bagal tu sasain baparak.
Imbah tu
saikung pulang kawa dilastik Utuh Anau. Nang diuntingnya bigi palirnya. Nang
ngaran Utuh Anau ni bidik banar, jadi kawa haja inya maunting. Napang ada,
kukuncahung ha urang tu kasakitan maingkuti burungnya nang kana lastik urang.
“Uiii,
aku minta maap, Julak ai lah? Aku kira tuti burung nang hinggap, kada tahu pada
burung pian nang handak tarabang.” Sawat haja Utuh Anau maulu-ulu urang. Imbah
tu inya kada kawa lagi malastik pas urang sisa lima walas tu hudah sampai di hadapan
buhan kampung. Tapaksa Utuh Anau wan Utuh Latat bukah mangujuk-ngujukakan
urang. Buhan kampung nang bajumblah ampat puluh ikungan tu lakas mahadang
musuh. Saikung musuh ada nang dikarubuti baduwa, ada nang batalu sampai
baampat.
“Tampuli
banyak kita,” jar buhan kampung dam hati.
Utuh
Anau wan Utuh Latat masih disasahi bagal. Tagal nang ngarannya urang anum,
lancing ai buhannya bukah. Pas jauhnya kikira duwa puluh dapaan, capat ai inya
babalik lalu mamasang batu di lastiknya. Kaya itu jua lawan Utuh Latat. “Ayu,
Tat kita babibidikan,” jar Utuh Anau.
“Napa
nang kita unting?”
“Batisnya
haja hulu sakira ingka.”
“Batis
nang mana hulu?”
“Nang
kanan haja hulu.”
“Ayuha!”
Maliyat
buhannya inda siap malastik, bamandak ai duwa bagal tu lalu babalik handak ka
ampah asalnya.
“Tasss!
Tasss! Aduh! Bungulll....” Langsung ai kaduwa bagal tu takuriak babaya Utuh
Anau wan Utuh Latat malastiknya. Kana batis kanan buhannya. Bacapat buhannya
bukah.
“Bah
kuat sakalinya lah?” jar Utuh Anau. “Kita unting kapalanya, Tat ai!” Buhannya
malastik pulang. Kana pulang. Kana kapala. Napang ada, langsung buhannya tu
tajarungkup ka tanah. Kakalapak satumat kaya hayam nang disumbalih, lalu tadiam
ai lagi. Amun kada laip, mati tu. Utuh Anau lawan Utuh Latat capat ai handak
manggani’i buhannya nang lain.
***
Bersambung ke Bagian 3.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar